Đổi mới sáng tạo ươm mầm, thúc đẩy khởi nghiệp
Những thay đổi nhanh chóng của thời đại ngày nay đặt chúng ta trước yêu cầu rằng các vấn đề phải được giải quyết một cách nhanh chóng, hiệu quả. Sáng tạo chính là con đường ngắn nhất dẫn đến thành công. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (Start-up) là quá trình khởi nghiệp dựa trên ý tưởng sáng tạo, tạo ra sản phẩm mới hoặc sản phẩm cũ nhưng có điểm khác nổi trội, ưu việt hơn so với những sản phẩm, dịch vụ đã từng có trên thị trường và được phát triển nhanh chóng vượt bậc. Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) tỉnh Quảng Trị được tổ chức hàng năm nhằm khơi dậy tiềm năng sáng tạo, phát triển tư duy đổi mới và tinh thần khởi nghiệp của các tầng lớp cán bộ, CCVC, thanh thiếu niên, doanh nghiệp và người lao động… Từ đó đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp, thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ mô hình kinh tế truyền thống sang mô hình tăng trưởng mới dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo góp phần phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh nhà, đồng thời thúc đẩy sự hình thành và phát triển hệ sinh thái KNĐMST trên địa bàn toàn tỉnh.
Ông Đào Ngọc Hoàng, Phó Giám đốc Sở KH&CN, Phó Trưởng Ban tổ chức phát biểu tại cuộc
họp Ban tổ chức Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị năm 2023.
Ảnh: Tư liệu
Thực hiện Quyết định số 844/QĐ-TTg ngày 18/05/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia đến năm 2025, Kế hoạch số 3690/KH-UBND ngày 14/08/2019 về Hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Quảng Trị đến năm 2025, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ động tổ chức nhiều diễn đàn, lớp tập huấn, cuộc thi nhằm tìm kiếm, hỗ trợ các ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được triển khai có hiệu quả. Đặc biệt, Sở Khoa học và Công nghệ đã tổ chức thành công Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị năm 2023. Sau hơn 3 tháng tổ chức, Cuộc thi đã thành công tốt đẹp.
Công tác tổ chức và tuyên truyền về Cuộc thi
Nhằm kịp thời triển khai các hoạt động Cuộc thi, Sở KH&CN đã thành lập Ban Tổ chức (BTC) Cuộc thi KNĐMST gồm 9 thành viên đến từ Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh và Đoàn thanh niên. Trong đó, Sở KH&CN là cơ quan thường trực. Ngay sau khi thành lập BTC đã phát động cuộc thi cũng như ban hành các văn bản chi đạo điều hành và Hướng dẫn tổ chức, triển khai Cuộc thi rộng rãi đến các đơn vị trên toàn tỉnh. Đặc biệt, năm 2023, BTC quan tâm phát động cuộc thi sâu rộng với học sinh, sinh viên và cộng đồng doanh nghiệp. Sở KH&CN cơ quan thường trực đã chủ động làm việc với 4 đơn vị phối hợp (Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh và Đoàn thanh niên) và các trường Đại học, Cao đẳng, trường PTTH (PH ĐH Huế tại Quảng Trị, Trường Cao đẳng Y tế, Cao đẳng Kỹ thuật, Trường THPH Chuyên Lê Quý Đôn…) để trao đổi, thảo luận và thống nhất phương pháp, nội dung và phân công trách nhiệm cho các bên tham gia.
Nhóm tác giả của dự án “Magic hand găng tay chuyển đổi ngôn ngữ ký hiệu hệ VSL sang ngôn
ngữ tự nhiên hỗ trợ cho người câm điếc” của nhóm tác giả Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn
trả lời câu hỏi của Ban giám khảo tại vòng chung kết Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo
tỉnh Quảng Trị năm 2023. Ảnh: Hải Yến
BTC cuộc thi đã tổ chức truyền thông rộng rãi về Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo năm 2023 trên Cổng Thông tin điện tử KH&CN, fanpage Thông tin KH&CN cùng Cổng/Fanpage của Tỉnh đoàn Quảng Trị, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh và một số trường Đại học, Cao đẳng, PTTH trên toàn tỉnh. Xây dựng Chuyên trang Đổi mới sáng tạo tích hợp trên Cổng Thông tin điện tử KH&CN nhằm cung cấp Thông tin, Hồ sơ, các Văn bản, Chính sách hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo. Đặc biệt là các kiến thức, mô hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. BTC cũng đã truyền thông về các hoạt động của Cuộc thi trên Chuyên trang Khoa học Công nghệ của Báo Quảng Trị; đưa tin thời sự và tổ chức sản xuất và phát sóng phóng sự phát trên sóng Đài PT-TH Quảng Trị (QRTV) về Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo năm 2023; xây dựng phim phóng sự tư liệu tổng hợp về quá trình tổ chức và kết quả Cuộc thi Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo năm 2023, phục vụ cho công tác truyền thông tại Lễ Tống kết Trao giải và các năm về sau. Đặc biệt năm 2023, Cuộc thi đã nhận được sự quan tâm phối hợp của các Sở, Ban Ngành các trường học trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Nhiều đơn vị đã chủ động triển khai các hoạt động Cuộc thi như ban hành Văn bản chỉ đạo ngành, phổ biến các hướng dẫn về Cuộc thi trong đơn vị mình.
Những kết quả đạt được từ Cuộc thi
Cuộc thi KNĐMST Quảng Trị 2023 lần đầu tiên đã huy động được sự hưởng ứng sâu rộng trong đông đảo các lớp thanh niên, học sinh, doanh nghiệp cán bộ và người lao động trong cả tỉnh và đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ. Có 41 ý tưởng/dự án tham gia dự thi. Trong đó: lĩnh vực nông nghiệp (bao gồm cả dược liệu, thực phẩm và chế biến sau thu hoạch): 17 hồ sơ; lĩnh vực du lịch và dịch vụ, giáo dục: 07 hồ sơ; lĩnh vực công nghiệp phụ trợ - cơ khí và tự động hóa: 07 hồ sơ; lĩnh vực Công nghệ thông tin và truyền thông: 02 hồ sơ; các lĩnh vực khác: 08 hồ sơ. Về thành phần tham gia dự thi: Số lượng doanh nghiệp, hình thức kinh tế cá thể: 06; số lượng đoàn thể, tổ chức xã hội: 08; số lượng học sinh, giáo viên: 18; cá nhân, CBCC: 09.
Trao thưởng cho các dự án đạt giải Nhì tại Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng
Trị năm 2023. Ảnh: Hải Yến
Đặc biệt cuộc thi năm nay ngoài việc có số lượng nhiều nhất từ trước đến nay thì cũng là năm có đầy đủ các lĩnh vực: từ các lĩnh vực truyền thống như nông nghiệp (bao gồm cả dược liệu, thực phẩm và chế biến sau thu hoạch) đến lĩnh vực công nghệ thông tin-truyền thông, lĩnh vực du lịch và dịch vụ, giáo dục, công nghiệp phụ trợ - cơ khí và tự động hóa...
Sở KH&CN với vai trò cơ quan thường trực đã thành lập Hội đồng giám khảo chấm thi 2 vòng sơ khảo và chung khảo với số lượng và thành phần các chuyên gia đầy đủ từ các Sở, ban, Ngành, Đoàn thể và các Trường liên quan. Sau vòng Sơ khảo BTC đã chọn được 16 ý tưởng/dự án tiêu biểu nhất trong số 41 ý tưởng/dự án để tham gia vào vòng Chung kết. Căn cứ kết quả quả vòng Chung khảo BTC đã chọn được 14 dự án/ý tưởng được vinh danh tại Cuộc thi KNĐMST Quảng Trị 2023. Các Dự án ý tưởng và Dự án sẽ được nhận Chứng nhận và Giải thưởng theo quy định. Ngoài ra được BTC cũng đã xây dựng Kỷ yếu Cuộc thi KNĐMST Quảng Trị 2023 (e-Book) nhằm thông tin đầy đủ cũng như vinh danh các ý tưởng/dự án đã tham gia cuộc thi.
Công tác tư vấn, hỗ trợ các ý tưởng/dự án khởi nghiệp
Năm nay, cuộc thi đã lần đầu tiên tiến hành việc Mentoring cho các dự án/ý tưởng từ việc định hướng, gợi ý cho các ý tưởng (dự án tiềm năng) để có thể phát triển và hoàn thiện giải pháp/ý tưởng trong tương lai; đến việc định hướng cho các dự án đã triển khai có cái nhìn tổng thể hơn trong phát triển sản phẩm. Các Mentor đã hướng dẫn từ nội dung đến cách trình bày cũng như hướng dẫn cả nội dung cách viết một dự án. Các nhóm thí sinh tham gia cũng đã rất nỗ lực để hoàn thiện các giải pháp của mình và tự tin bước vào Vòng Chung kết.
Đánh giá chung
Cuộc thi nhận được sự quan tâm phối hợp của các Sở Ban Ngành và đặc biệt sự đồng hành của Sở GD&ĐT, Sở LĐTB&XH, Hội LHPN, Đoàn TNCS. Năm nay, công tác truyền thông đã có nhiều thay đổi và phối hợp với các đơn vị cũng như cơ quan truyền thông báo chí do đó đã thu hút số lượng tham gia đông nhất từ trước đến nay đồng thời về chất lượng cũng được cải thiện rõ rệt thể hiện tại nhiều giải pháp được trao giải. Lần nay BTC cũng đã không hạn chế về đối tượng nên nhận được sự hưởng ứng của đông đảo tầng lợp học sinh tham gia từ đó khơi dậy tinh thần KNĐMST ngay trên ghế nhà trường.
Có 14 ý tưởng/dự án xuất sắc nhất được trao giải thưởng: (1) nhiều ý tưởng/dự án có tính đổi mới, tính sáng tạo và khả năng khởi nghiệp rất lớn dần tiếp cận với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (ELab - Hệ thống giáo dục thực tế ảo phục vụ đổi mới dạy - học chương trình GDPT 2018 của nhóm học sinh trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, Phần mềm Quản lý thiết bị trường học - nhóm giáo viên THPT Gio Linh, Chế tạo hệ thống điều khiển máy cắt CNC Fiber Laser sử dụng chip STM32 H750 - Công ty TNHH DAVICS...) (2) Nhiều dự án đã sản xuất, thương mại hiệu quả và có xu hướng phát triển bền vững (Thực phẩm Ready meat - Gà ủ muối thảo mộc hoa tiêu Uyên Food; Gói gội đầu thảo dược Bồ kết Nhiên Thảo - Hơi ấm từ bàn tay mẹ của Công ty TNHH Nhiên Thảo Quảng Trị) (3) Giải pháp hỗ trợ cho xã hội (Magic Hand găng tay chuyển đổi ngôn ngữ ký hiệu hệ VSL sang ngôn ngữ tự nhiên hỗ trợ cho người câm điếc - nhóm học sinh THPT chuyên Lê Quý Đôn, Trang Web kham phá văn phòng sách - học sinh THPT Nguyễn Trãi, Mô hình du lịch cộng đồng người Bru Vân Kiều - UBND xã Thuận,..) tất cả đều có thể ươm tạo hoặc tiếp tục phát triển để đổi mới sáng tạo, định hướng để tiếp tục phát triển hoàn thiện thành các sản phẩm, giải pháp có hiệu quả về mặt khoa học và công nghệ sẽ góp phần tăng trưởng kinh tế và đưa doanh nghiệp phát triển.
Các dự án, ý tưởng của các startup năm nay được đánh giá cao, có tính mới, tính sáng tạo, đa dạng với tiềm năm phát triển mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần lan tỏa, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp cho cộng đồng khởi nghiệp của tỉnh. Không chỉ 14 dự án tiêu biểu đạt giải, mà cả 41 dự án/ý tưởng dự thi là những dự án được hun đúc từ tâm huyết, sự đam mê và đặc biệt là sự sáng tạo của các thế hệ thanh niên thời đại mới.
Các nội dung cần tập trung thực hiện trong thời gian tới
Đối với hệ sinh thái khởi nghiệp tại tỉnh thì vai trò quản lý của chính quyền rất quan trọng. Ngoài hỗ trợ thành lập các tổ chức khởi nghiệp, liên kết các cá nhân có cùng mục tiêu, lý tưởng, cần đẩy mạnh thông tin tuyên truyền để xây dựng được văn hóa khởi nghiệp trong cộng đồng, thúc đẩy tinh thần dám nghĩ, dám làm của giới trẻ trên con đường lập thân, lập nghiệp. Đồng thời kết nối với hệ sinh thái khởi nghiệp của các tỉnh, thành phố trong khu vực và cả nước để cùng phát triển. Từ kết quả của cuộc thi, Sở KH&CN sẽ chọn lọc các dự án xuất sắc và có tiềm năng nhất để hỗ trợ các dự án đó thông qua đặt hàng nhiệm vụ KH&CN hoặc từ các chính sách khác phù hợp, góp phần hiện thực hóa và nhân rộng đồng thời xây dựng tinh thần khởi nghiệp trong các tầng lớp cán bộ, CCVC, thanh thiếu niên, doanh nghiệp và người lao động.
Để Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Trị thực sự là một phong trào sôi nổi, thiết thực, có hiệu quả, góp phần thúc đẩy phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lan tỏa rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện một số nội dung trọng tâm sau:
1. Hàng năm phải tổ chức Ngày hội KNĐMST song hành cùng với các chuỗi sự kiện hoạt động KNĐMST theo đúng bài bản, trong đó xem Cuộc thi là một phần sự kiện. Xây dựng ngày hội khởi nghiệp là cơ hội để tạo động lực và lan tỏa tinh thần KNĐMST trong mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh, tạo tinh thần khí thế mới trong sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; phát triển và đẩy mạnh liên kết hệ sinh thái KNĐMST; tiếp tục mở rộng không gian làm việc chung về KNĐMST làm nơi giao lưu, trao đổi, chia sẽ, học hỏi cũng như trưng bày các sản phẩm/dịch vụ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và sản phẩm chủ lực, sản phẩm khác nhằm quảng bá, kết nối sản phẩm/dịch vụ đến người tiêu dùng, nhà quản lý, nhà khoa học, cộng đồng khởi nghiệp góp phần thúc đẩy phát triển, mở rộng thị trường, định hướng phát triển cho các sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp trong thời gian tới. Đây cũng là nơi kết nối các chuyên gia, nhà quản lý với cộng đồng khởi nghiệp trên địa bàn về cơ chế chính sách hỗ trợ KNĐMST, kết nối mạng lưới khởi nghiệp khu vực miền Trung.
2. Để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp sáng tạo lan tỏa rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, trong thời gian tới, các Sở, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân tham gia Cuộc thi và tiếp tục đồng hành hỗ trợ các ý tưởng, dự án khởi nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo, tiếp cận với các chính sách hỗ trợ của tỉnh. Các trường Đại học, Cao đẳng, cơ sở giáo dục…hỗ trợ học sinh, sinh viên xây dựng ý tưởng, cụ thể hóa hình thành các dự án khởi nghiệp triển khai trong tương lai.
3. Các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp… mạnh dạn, sáng tạo, khởi nghiệp dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới; tập trung vào các lĩnh vực thế mạnh của địa phương như: chuyển đổi số, chế biến, thương mại điện tử, nông nghiệp.
4. Sở Khoa học và Công nghệ hoàn thiện, bổ sung, cụ thể hóa chính sách, đề xuất các cơ chế phù hợp điều kiện thực tiễn của tỉnh để kịp thời hỗ trợ cho các Startup về với địa phương như là một kênh thu hút đầu tư và thu hút nhân tài. Tiếp tục hỗ trợ xây dựng cơ sở ươm tạo, Quỹ hỗ trợ đầu tư cho khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh lấy doanh nhân, doanh nghiệp làm trụ cột, đồng thời tăng cường kết nối với các Quỹ đầu tư khác./.
Đào Ngọc Hoàng - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Phó Trưởng ban Tổ chức Cuộc thi
