Nghiên cứu hoàn thiện cơ sở pháp lý về đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư và kiểm soát, giám sát môi trường các cơ sở sản xuất, kinh doanh
Thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đối với dự án đầu tư và kiểm soát, giám sát môi trường các cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động là những chính sách vô cùng quan trọng để phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Các chính sách này đã và luôn được chú trọng trong quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật lĩnh vực bảo vệ môi trường ở nước ta.
Với vai trò quan trọng trong công tác quản lý và bảo vệ môi trường, các quy định về ĐTM và kiểm soát, giám sát môi trường các cơ sở sản xuất đang hoạt động cũng thường nhận được sự quan tâm, ý kiến góp ý của các nhà khoa học, các tổ chức, các bên liên quan trong các lần điều chỉnh chính sách pháp luật. Tuy nhiên, ngoài một số báo cáo chuyên đề và các bài tham luận, đến nay chưa có một đề tài, công trình nghiên cứu tổng thể nào về hệ thống pháp luật về ĐTM và kiểm soát, giám sát môi trường đối với dự án của Việt Nam, trong khi đó còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn, thảo luận rộng rãi hơn nhằm đáp ứng các yêu cầu trong tình hình mới. Đối với ĐTM và các công cụ quản lý môi trường áp dụng cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động, Việt Nam hầu như cũng chưa tiếp cận đúng với các nguyên lý mà các nước tiên tiến đang áp dụng.
Vì những lý do trên, nhóm nghiên cứu của TS. Mai Thế Toản tại Trung tâm Tư vấn, Đào tạo và Dịch vụ tài nguyên và Môi trường đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu thực trạng và đề xuất hoàn thiện cơ sở pháp lý về đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư và kiểm soát, giám sát môi trường các cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động. Xây dựng hướng dẫn kỹ thuật đánh giá tác động môi trường cho dự án khai thác khoáng sản, sản xuất thép” trong thời gian từ năm 2017 đến năm 2020.
Sau ba năm nghiên cứu, đề tài đã thu được các kết quả như sau:
- Đã đánh giá được thực trạng hệ thống ĐTM hiện hành và thực trạng công tác quản lý, kiểm soát, giám sát môi trường của Việt Nam (bao gồm thực trạng hệ thống chính sách pháp luật và thực trạng thực thi quy định pháp luật); chỉ ra được những tồn tại, bất cập và giải pháp khắc phục.
- Đã thu thập, tổng hợp, cập nhật và hệ thống một cách tương đối toàn diện, đầy đủ các nghiên cứu, chính sách, quy định pháp luật của các quốc gia trên thế giới, các tổ chức quốc tế về ĐTM, về các công cụ kiểm soát, giám sát môi trường đối với các dự án đầu tư, các cơ sở sản xuất, kinh doanh.
- Đã phân tích, luận giải, làm rõ cơ sở khoa học của ĐTM, xác định rõ bản chất, vai trò, vị trí của ĐTM, Giấy phép môi trường, các công cụ quản lý môi trường sau ĐTM.
- Đã đề xuất hoàn thiện khung pháp lý, qui trình kỹ thuật về Giấy phép môi trường và các công cụ kiểm soát, giám sát môi trường nhằm nâng cao hiệu quả việc tuân thủ, kiểm soát, giám sát môi trường đối với các dự án, cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động
- Đã xây dựng 06 hướng dẫn kỹ thuật lập báo cáo ĐTM, hướng dẫn kỹ thuật thẩm định báo cáo ĐTM cho các dự án khai thác khoáng sản theo loại hình công nghệ và một số khoáng sản đặc thù, gồm: khai thác khoáng sản lộ thiên, khai thác khoáng sản hầm lò, khai thác quặng có chứa phóng xạ.
- Đã xây dựng 02 hướng dẫn kỹ thuật lập báo cáo ĐTM, hướng dẫn kỹ thuật thẩm định báo cáo ĐTM cho các dự án sản xuất thép.
Các kết quả nghiên cứu của Đề tài đã được gửi đến Tổng cục Môi trường và Ban soạn thảo, Tổ biên tập Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi để nghiên cứu, tham khảo, xem xét tiếp thu trong quá trình rà soát, xây dựng, hoàn thiện Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi.
Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 17731/2020) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
https://vista.gov.vn/
