Vai trò quan trọng của Sở hữu trí tuệ đối với doanh nghiệp khởi nghiệp
Sở hữu trí tuệ (SHTT) đóng vai trò quan trọng và cần được chú trọng hàng đầu đối với các doanh nghiệp (DN) khởi nghiệp. Đây là yếu tố giúp bảo vệ sản phẩm khỏi nguy cơ bị làm nhái, làm giả và tránh tranh chấp bản quyền. Theo các chuyên gia, nhiều nhà đầu tư sẽ không mạo hiểm rót vốn vào những sản phẩm có nguy cơ vi phạm SHTT. Tuy nhiên, vấn đề xác lập và bảo vệ tài sản trí tuệ vẫn còn gặp nhiều khó khăn do hạn chế về vốn và nhận thức chưa đầy đủ về SHTT.
Doanh nghiệp khởi nghiệp cần chủ động xác lập và bảo hộ tài sản trí tuệ để tránh rủi ro và những tranh chấp không đáng có
Ông Trần Giang Khuê, Trưởng Văn phòng đại diện Cục SHTT tại TP Hồ Chí Minh, nhấn mạnh vai trò quan trọng của SHTT trong việc bảo vệ DN khỏi các rủi ro về kiện tụng bản quyền. SHTT còn là tài sản giá trị, giúp DN tăng cường cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt trong bối cảnh cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, các DN khởi nghiệp vẫn phải đối mặt với nguy cơ sao chép và đánh cắp ý tưởng. Nếu không bảo hộ quyền SHTT, DN sẽ khó giữ được những ý tưởng sáng tạo làm tài sản của mình.
Nhận thức được tầm quan trọng của SHTT, TP Cần Thơ đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ các startup xác lập và bảo hộ tài sản trí tuệ. Ông Vũ Minh Hải, Giám đốc Trung tâm Thông tin khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, cho biết tài sản trí tuệ là một trong ba trụ cột của đổi mới sáng tạo (công nghệ, mô hình kinh doanh và tài sản trí tuệ). Thành phố đã tổ chức nhiều chương trình hỗ trợ DN đăng ký và phát triển tài sản trí tuệ, cũng như các buổi tuyên truyền và tập huấn nâng cao nhận thức về SHTT. Mỗi năm, TP Cần Thơ có khoảng 100-150 dự án khởi nghiệp có yếu tố đổi mới sáng tạo, nhưng nhiều DN vẫn quên bảo hộ tài sản trí tuệ, dẫn đến mất quyền lợi khi xảy ra tranh chấp.
Theo các chuyên gia, thời điểm tốt nhất để startup chú trọng đến SHTT là ngay khi mới nhen nhóm ý tưởng kinh doanh. Các đối tượng của quyền SHTT có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình kinh doanh. Vì vậy, khi bắt đầu kinh doanh và hợp tác đầu tư, các startup cần nhận biết và bảo vệ các đối tượng SHTT có khả năng xuất hiện.
Bà Nguyễn Xuân Trang, Giám đốc Công ty TNHH Xuất Nhập Khẩu BBI, chia sẻ kinh nghiệm về việc đăng ký nhãn hiệu Bulldog helmet từ rất sớm. Dù đã ý thức bảo hộ quyền SHTT, Bulldog helmet vẫn suýt mất vào tay Trung Quốc khi họ đăng ký nhãn hiệu tương tự. Bà Trang cho biết, công ty đã phải thuê luật sư, gửi đơn phản đối và cung cấp nhiều bằng chứng mới giành lại được thương hiệu.
SHTT là động lực khuyến khích sáng tạo và là công cụ giúp DN khởi nghiệp phát triển bền vững. Do đó, DN cần xây dựng chiến lược kinh doanh gắn với thế mạnh của bản thân và địa phương, cũng như tuân theo chính sách chung của đất nước. DN cần xác định rõ gốc rễ của phát triển thương hiệu là chất lượng sản phẩm và uy tín. Khi có ý tưởng mới, DN cần liên hệ cơ quan chức năng để được hướng dẫn đăng ký quyền SHTT trong và ngoài nước.
Ông Trần Giang Khuê cũng nhấn mạnh rằng pháp luật SHTT không bảo hộ ý tưởng sáng tạo hay kinh doanh, mà chỉ bảo hộ các phương tiện kỹ thuật, giải pháp công nghệ và mô hình kinh doanh. Do đó, DN cần hiện thực hóa ý tưởng và áp dụng các biện pháp bảo mật phù hợp để đáp ứng điều kiện bảo hộ quyền SHTT và tính cạnh tranh của kế hoạch kinh doanh. Đồng thời, DN cần không ngừng đổi mới sáng tạo để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ cạnh tranh, vận dụng tài sản trí tuệ để xây dựng và phát triển thương hiệu bền vững.
