Nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh: “Xác lập quyền chỉ dẫn địa lý đối với “Chè vằng Quảng Trị” cho các sản phẩm chè vằng của tỉnh Quảng Trị.”
Ngày 17/2/2023, Hội đồng tư vấn do ông Nguyễn Hữu Thắng - Phó Giám đốc Sở KH&CN chủ trì đã tiến hành nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh: “Xác lập quyền chỉ dẫn địa lý đối với “Chè vằng Quảng Trị” cho các sản phẩm chè vằng của tỉnh Quảng Trị”. Đề tài do ông Dương Mạnh Tường làm chủ nhiệm, Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quảng Trị là đơn vị chủ trì thực hiện.
Ông Nguyễn Hữu Thắng - Phó Giám đốc Sở KH&CN chủ trì phiên họp
Trước Hội đồng, đơn vị chủ trì đã trình bày các nội dung thực hiện và sản phẩm của đề tài. Đơn vị chủ trì đã hoàn thiện các nội dung nghiên cứu cụ thể gồm: Đánh giá thực trạng sản xuất và thị trường chè vằng của tỉnh Quảng Trị; Xác lập quyền sở hữu đối với chỉ dẫn địa lý(CDĐL) “Chè vằng Quảng Trị”; Xây dựng một số công cụ quản lý và quảng bá chỉ dẫn địa lý “Chè vằng Quảng Trị”. Sản phẩm đạt được gồm 01 Quy trình kỹ thuật canh tác, chế biến chè vằng; Báo cáo chuyên đề: Cơ sở Khoa học cho việc xây dựng Chỉ dẫn Địa lý cho sản phẩm chè vằng Quảng Trị; 01 Bản đồ vùng Chỉ dẫn Địa lý cho chè vằng Quảng Trị tỷ lệ: 1/10.000; 01 Bộ hồ sơ đăng ký Chỉ dẫn địa lý; Giấy tiếp nhận hồ sơ đăng bạ; Giấy chứng nhận đăng ký CDĐL.
Ngày 19/01/2023, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 39/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00126 cho sản phẩm chè vằng “Quảng Trị”. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị là tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý này.
Khu vực địa lý sản xuất sản phẩm chè vằng Quảng Trị gồm các xã, phường, thị trấn thuộc tỉnh Quảng Trị như sau:
- Các xã Vĩnh Chấp, Vĩnh Long, Vĩnh Khê, Vĩnh Hà, Vĩnh Thủy, Vĩnh Sơn, và thị trấn Bến Quan thuộc huyện Vĩnh Linh;
- Các xã Gio An, Linh Trường, Hải Thái, Linh Hải, Gio Sơn, Phong Bình, Trung Sơn và Gio Châu thuộc huyện Gio Linh;
- Các xã Hải Phú, Hải Lâm, Hải Sơn, Hải Chánh và Hải Trường thuộc huyện Hải Lăng;
- Các xã Cam Chính, Cam Nghĩa, Cam Hiếu, Cam Thủy, Cam Thành và Cam Tuyền thuộc huyện Cam Lộ;
- Phường 3 thuộc thành phố Đông Hà.
Giấy chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý "Quảng Trị" cho sản phẩm chè vằng
Chè vằng “Quảng Trị” gắn liền với tên linh địa “La Vang”. Từ xa xưa, La Vang là nơi rừng núi hẻo lánh có nhiều cây “lá vằng”, một loại cây đã được người dân tỉnh Quảng Trị sử dụng làm thuốc từ rất lâu. Thị trường hiện nay xuất hiện nhiều sản phẩm chè vằng, nhưng các sản phẩm chế biến từ cây chè vằng trồng tại Quảng Trị được nhiều người tiêu dùng trong nước và trên thế giới biết đến. Với đặc điểm của vùng đất có khí hậu khắc nghiệt, cây chè vằng Quảng Trị được đánh giá và minh chứng là loại dược liệu tốt qua các kiểm nghiệm lâm sàng mà tự nhiên đã ban tặng. Chè vằng Quảng Trị được sản xuất thành ba sản phẩm, gồm chè vằng khô, cao chè vằng, và chè vằng hòa tan. Chè vằng khô Quảng Trị có mùi thơm, hơi hắc, khi pha nước có màu vàng nhạt; tỷ lệ Glucosit từ 0,62 đến 0,70 %, tỷ lệ Coumarin từ 0,11 đến 0,19 %, hàm lượng Flavonoid từ 674 đến 683 ppm, hàm lượng Saponin từ 76 đến 87 ppb, và hàm lượng Antharanoid từ 112 đến 120 ppm.
Cao chè vằng Quảng Trị có mùi thơm, hơi hắc, vị đắng, ngọt hậu. Ở dạng cao, cao chè vằng Quảng Trị có màu đen, khi pha nước sẽ có màu nâu. Cao chè vằng Quảng Trị có tỷ lệ Glucosit từ 1,73 đến 1,95 %, tỷ lệ Coumarin từ 00,21 đến 0,30 %, hàm lượng Flavonoid từ 0,30 đến 0,40 ppm, hàm lượng Saponin từ 180 đến 190 ppb, hàm lượng Antharanoid từ 320 đến 330 ppm, và hàm lượng Rutin từ 612 đến 620 ppm.
Cao chè vằng “Quảng Trị”
Chè vằng hòa tan Quảng Trị có mùi thơm, hơi hắc, vị đắng, ngọt hậu, khi pha nước có màu cánh gián; tỷ lệ Glucosit từ 1,95 đến 1,99 %, tỷ lệ Coumarin từ 0,25 đến 0,32 %, hàm lượng Flavonoid từ 0,3 đến 0,5 ppm, hàm lượng Saponin từ 188 đến 195 ppb, hàm lượng Antharanoid từ 326 đến 340 ppm, và hàm lượng Rutin từ 617 đến 627 ppm.
Sản phẩm Chè vằng hòa tan Tralavang do Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và Thông tin KH&CN nghiên cứu, sản xuất và thương mại thành công.
Khu vực địa lý sản xuất chè vằng Quảng Trị có những đặc điểm khắc nghiệt, tuy nhiên lại rất phù hợp cho sự tích lũy các hợp chất Glucosit, Flavonoid, Coumarin, Saponin, Antharanoid, Rutin của cây chè vằng. Khu vực địa lý có địa hình dạng gò đồi thấp, độ cao từ 50 – 250 m so với mực nước biển. Nhiệt độ trung bình năm của khu vực địa lý là 25oC, biên độ nhiệt trung bình năm là 7oC, tổng số giờ nắng trung bình năm là 1.848 giờ/năm. Lượng mưa trung bình hàng năm từ 2.000 – 2.800 mm, gần 70% tập trung vào 3 tháng (tháng 9 – tháng 11). Để sản xuất các sản phẩm chè vằng Quảng Trị, người dân địa phương chỉ sử dụng lá và cành của cây chè vằng sẻ được nhân giống bằng phương pháp giâm cành tại khu vực địa lý. Khi thu hoạch, người dân chỉ thu hái lá bánh tẻ và lá già, không thu lá non. Thời điểm thu hoạch phải đảm bảo không có mưa. Do đó, chè vằng Quảng Trị chỉ được thu hoạch một lần duy nhất trong năm trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 8 để tránh mùa mưa. Ngoài ra, vào thời điểm này, vùng nguyên liệu cây chè vằng của Quảng Trị chịu ảnh hưởng của gió khô nóng, nên rất thuận lợi trong việc phơi khô nguyên liệu.
Trong quy trình sản xuất chè vằng Quảng Trị, trước hết nguyên liệu sẽ được rửa sạch, băm nhỏ. Đối với chè vằng khô, nguyên liệu sẽ được phơi khô đến khi độ ẩm nhỏ hoặc bằng 12%. Đối với chè vằng hòa tan, nguyên liệu sẽ được đưa vào hệ thống vi sóng chân không để chiết suất, cô đặc tuần hoàn chân không, sấy khô. Đối với cao chè vằng, nguyên liệu sẽ được nấu với nước sạch theo tỷ lệ khoảng 2 lít nước/1 kg nguyên liệu, loại bỏ bã và cô đặc dung dịch ở nhiệt độ 80 – 100oC, sau đó đổ khuôn hoặc cắt miếng. Tất cả các sản phẩm chè vằng Quảng Trị đều được đóng gói tại khu vực địa lý.
Hội đồng đánh giá đơn vị chủ trì đã thực hiện đề tài đầy đủ, nghiêm túc, khoa học các nội dung theo thuyết minh phê duyệt. Đồng thời, đơn vị thực hiện cần tiếp thu ý kiến của các thành viên Hội đồng để bổ sung, hoàn thiện báo cáo kết quả. Các thành viên Hội đồng đã nhất trí, thống nhất nghiệm thu đề tài xếp loại: Khá
Hải Yến
