Khoa học và Công nghệ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Hướng Hóa
Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Đại hội lần thứ XVII của Đảng bộ tỉnh Quảng Trị đặc biệt chú trọng vai trò của khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, coi đó là một trong những đột phá chiến lược phát triển giai đoạn tới. Thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, UBND huyện Hướng Hóa đã tích cực chỉ đạo, triển khai ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất, đời sống, đạt được những kết quả nhất định, góp phần tích cực vào sự phát triển chung của huyện nhà.
Hội nghị khởi động nhiệm vụ “Đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm cà phê Khe Sanh của tỉnh Quảng Trị”
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVII xác định “Thực hiện tốt chính sách khuyến công, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp, tạo sản phẩm mới, gia tăng giá trị sản xuất. Nâng cáo chất lượng sản phẩm, đặc biệt là sản phẩm OCOP; tiếp tục xây dựng và phát triển các thương hiệu sản phẩm nông nghiệp đã được công nhận nhãn hiệu tập thể như: Cà phê Khe Sanh, Tiêu Quảng Trị, Chuối Tân Long, Bơ Hướng Hóa. Xây dựng cụ thể chương trình khuyến công cấp huyện hàng năm nhằm hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ đầu tư trang thiết bị máy móc vào sản xuất, kinh doanh. Tổ chức và thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án trên địa bàn, đặc biệt là gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới”; Bên cạnh đó, phát triển khoa học và công nghệ sẽ góp phần mở rộng khả năng khai thác có hiệu quả các nguồn lực để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kinh tế tri thức, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Cụ thể hoá mục tiêu đó, UBND huyện đã ban hành các đề án, chương trình hành động, trong đó áp dụng tiến bộ khoa học và công nghệ là ưu tiên hàng đầu trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Điểm nhấn của việc áp dụng khoa học và công nghệ trên địa bàn huyện trong thời gian qua là công tác ứng dụng, chuyển giao các kết quả khoa học và công nghệ trong các ngành, lĩnh vực. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp đã có hơn 6,5 ha cây trồng được ứng dụng quy trình canh tác thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu; từ năm 2019 đến năm 2021, có 14 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP cấp tỉnh, với 02 sản phẩm 4 sao, 12 sản phẩm 3 sao... Đẩy mạnh cơ giới hóa và ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ, đặc biệt là công nghệ sinh học vào sản xuất, điển hình như: Mô hình ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt 12 ha chanh leo ở các xã Tân Hợp, Hướng Phùng, Tân Liên, 03 ha hồ tiêu ở xã Tân Liên; Mô hình trồng chuối nuôi cấy mô tại Tân Long; ứng dụng phân hữu cơ thân thiện với môi trường cho 09 ha cây cà phê ở xã Hướng Phùng, Hướng Tân; ứng dụng công nghệ sinh học chăn nuôi lợn tại xã Tân Lập, nuôi gia cầm ở xã Tân Hợp; mô hình sản xuất chuối sấy Chánh Nhung, chuối sấy dẻo Lao Bảo; các cơ sở sản xuất, kinh doanh cà phê áp dụng máy móc kỹ thuật để tạo ra sản phẩm tinh (cà phê bột rang xay)... Ngoài việc ra mô hình điểm cho người dân chủ động áp dụng vào sản xuất, xây dựng được hàng chục mô hình với trên hàng trăm lượt hộ gia đình tham gia, hưởng lợi còn tạo ra cơ sở khoa học thực tiễn cho chính quyền địa phương đưa vào Nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo hiệu quả. Các doanh nghiệp chế biến nông sản đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao chất lượng, đổi mới công nghệ theo hướng chế biến gắn với vùng nguyên liệu, thị trường tiêu thụ và thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao KH&CN vào các lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo, quản lý hành chính nhằm đổi mới trong phương pháp giảng dạy tại các trường học trên địa bàn và nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, thực hiện công vụ tại các cơ quan hành chính, UBND cấp xã trong toàn huyện.
Hàng năm, các cơ quan, đơn vị và địa phương thuộc huyện đã tăng cường công tác khảo sát, phối hợp hỗ trợ các cơ sở trên địa bàn trong việc ứng dụng các thiết bị công nghệ vào sản xuất theo nguồn vốn khuyến công các cấp. Năm 2022, đã hỗ trợ kinh phí khuyến công cấp huyện cho 03 cơ sở với tổng kinh phí hỗ trợ 175.000.000 đồng; hỗ trợ kinh phí khuyến công cấp tỉnh cho 04 cơ sở với tổng kinh phí hỗ trợ 285.000.000 đồng; đẩy mạnh triển khai các chính sách hỗ trợ ứng dụng, nhân rộng các kết quả khoa học và công nghệ theo Nghị quyết số 163/2021/NQ-HĐND ngày 09/12/2021 của HĐND tỉnh và Quyết định số 913/QĐ-UBND ngày 30/3/2022 của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, UBND huyện đã chỉ đạo tổ chức quản lý, khai thác tốt nhãn hiệu tập thể các sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu của huyện như Chuối Hướng Hóa, Cà phê Khe Sanh, Bơ Hướng Hóa, chỉ dẫn địa lý Tiêu Quảng Trị; lập hồ sơ đăng ký cấp mã số, mã vạch cho sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, từng bước tạo thương hiệu cho sản phẩm, phục vụ cho hoạt động xuất khẩu ra nước ngoài, nâng cao giá trị sản phẩm trong nước và quốc tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động khoa học và công nghệ trên địa bàn huyện còn bộc lộ những hạn chế nhất định, đó là: Phần lớn các xã thuộc vùng sâu, vùng xa, người dân phần lớn là bà con dân tộc thiểu số, đời sống kinh tế của Nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, trình độ sản xuất thấp; các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn hầu hết có quy mô nhỏ và siêu nhỏ nên công tác ứng dụng khoa học công nghệ vào trong sản xuất, kinh doanh, trồng trọt, chăn nuôi còn hạn chế. Việc khuyến khích hỗ trợ thông qua các mô hình dự án còn gặp phải khó khăn, lúng túng; công tác tuyên truyền, phổ biến về khoa học và công nghệ chưa thực sự đạt hiệu quả. Các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh chưa quan tâm đúng mực đối với việc xây dựng nhãn mác hàng hóa, tem, truy xuất nguồn gốc chỉ dẫn địa lý, sở hữu kiểu dáng công nghiệp… đối với các sản phẩm.
Để khẳng định vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội tại huyện Hướng Hóa; chủ động, tích cực tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nắm bắt kịp thời, tận dụng hiệu quả các cơ hội để phát triển kinh tế số, xã hội số; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh kinh tế, thời gian tới huyện Hướng Hóa sẽ tập trung làm tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau:
Thứ nhất, Tăng cường xã hội hóa, huy động mọi nguồn lực cho phát triển khoa học và công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhất là đầu tư từ doanh nghiệp.
Thứ hai, Quan tâm đầu tư nghiên cứu ứng dụng, phát triển khoa học và công nghệ; có giải pháp tiếp cận thành công các thành tựu của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó trọng tâm đến ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số cho các ngành, các lĩnh vực ở địa phương;…
Thứ ba, Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, nâng cao chất lượng, xây dựng và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm chủ lực, truyền thống của huyện. Trong đó, ưu tiên các sản phẩm nằm trong chương trình “Mỗi xã một sản phẩm - OCOP” tỉnh Quảng Trị.
Thứ tư, Phát triển mạnh khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm; có cơ chế, chính sách kinh tế, tài chính khuyến khích các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, ứng dụng công nghệ, đổi mới công nghệ.
Qua những kết quả đạt được, cũng như tồn tại hạn chế trong ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, đời sống trong thời gian qua là cơ sở để Hướng Hóa đúc rút ra những kinh nghiệm, đề ra định hướng, biện pháp phù hợp, cụ thể trong đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất và đời sống ở giai đoạn mới./.
Lê Quang Thuận - PCT UBND huyện Hướng Hóa
