Tơ dứa: Vật liệu quan trọng trong ngành công nghiệp thời trang bền vững
Tơ dứa từ lâu đã được biết đến là một nguồn nguyên liệu quý giá, đặc biệt ở khu vực Đông Nam Á, nơi loại trái cây này rất phổ biến. Tuy nhiên, do quá trình sản xuất thủ công phức tạp, vải sợi dứa dần bị lãng quên khi các loại vải dệt công nghiệp giá rẻ lên ngôi từ thế kỷ 19. Gần đây, sự trỗi dậy của xu hướng kinh tế tuần hoàn và dệt may xanh đã giúp tơ dứa được "tái sinh," và trở thành một vật liệu quan trọng trong ngành công nghiệp thời trang bền vững.
Năm 2024, công ty khởi nghiệp Ecofa Việt Nam và Bảo Lân Textile đã đánh dấu một bước tiến lớn khi lần đầu tiên sản xuất thành công tơ sợi vải dứa trên quy mô lớn. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có khả năng sản xuất tơ dứa với quy trình hoàn thiện và khả năng truy xuất nguồn gốc, đánh dấu một cột mốc quan trọng cho ngành dệt may sinh thái tại nước này. Không chỉ dừng lại ở quy mô nhỏ lẻ, Ecofa đã tạo ra một quy trình sản xuất tự động từ việc tách xơ thô từ lá dứa, qua nhiều công đoạn cho đến khi đánh bông xơ thành tơ sợi chất lượng cao.
Theo nhà sáng lập Ecofa, kỹ sư Đậu Văn Nam, việc sản xuất tơ dứa không phải là một điều mới, nhưng trước đây, quy trình sản xuất thủ công chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất quy mô lớn. Đến nay, với sự hỗ trợ từ đối tác Bảo Lân Textile, một đơn vị giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển (R&D) sợi vải sinh thái, Ecofa đã phát triển quy trình này một cách hiệu quả hơn. Việc sản xuất "bông" tơ dứa tự động từ giữa năm 2021 đã giúp Ecofa đạt được năng suất 18 tấn tơ mỗi tháng từ hơn 1 triệu tấn lá dứa, và dự kiến sẽ tăng lên 50 tấn mỗi tháng vào cuối năm 2025.
Điểm đáng chú ý trong quá trình phát triển của Ecofa và Bảo Lân Textile không chỉ nằm ở việc sản xuất quy mô lớn mà còn ở việc họ đã tạo ra một dòng sản phẩm đa dạng từ tơ dứa có thể sử dụng trong nhiều lĩnh vực như thời trang, nội thất, và dệt may. Tơ dứa của họ được pha trộn với các loại sợi sinh học khác như sợi tre, lụa, len, và cotton hữu cơ để tạo ra các sản phẩm như jean, vải thun, khăn lông, vải dệt thoi và dệt kim.
Không chỉ dừng lại ở mặt kỹ thuật, tơ dứa Ananas - thương hiệu sản phẩm của Ecofa và Bảo Lân Textile - đã nhận được các chứng nhận quốc tế từ Viện Nghiên cứu Dệt may TPHCM và Tổ chức Kiểm tra & Phân tích kỹ thuật Nissenken (Nhật Bản) cho bốn tính năng quan trọng: độ bền vải, khả năng khử mùi tự nhiên, kháng khuẩn và chống UV (lên đến 50+UPF). Những chứng nhận này đã giúp các sản phẩm từ tơ dứa được khẳng định về chất lượng, mở ra cơ hội phát triển không chỉ tại thị trường Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
Một lợi thế lớn khác của chuỗi cung ứng khép kín giữa Ecofa và Bảo Lân Textile là khả năng minh bạch nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu, đồng thời họ có thể tinh chỉnh chất lượng và thời gian phát triển sản phẩm theo yêu cầu riêng của từng nhãn hàng. Toàn bộ quá trình từ sản xuất đến hoàn thiện sản phẩm đều được thực hiện tại Việt Nam, giúp tối ưu hóa chi phí và nâng cao tính cạnh tranh cho các thương hiệu thời trang.
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), đánh giá cao bước tiến của hai công ty này, nhận định rằng thành công của Ecofa và Bảo Lân Textile trong việc sản xuất tơ dứa quy mô lớn có thể giúp Việt Nam khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực thời trang xanh. Đây không chỉ là một bước đột phá về mặt công nghệ mà còn tạo ra giá trị bền vững cho ngành dệt may, đồng thời góp phần xây dựng kinh tế tuần hoàn, tạo sinh kế và tăng nguồn thu nhập cho người nông dân trồng dứa.
Trong bối cảnh ngành dệt may toàn cầu đang hướng đến những giải pháp thời trang bền vững và thân thiện với môi trường, sự phát triển của tơ dứa tại Việt Nam mang lại triển vọng tích cực. Với nguồn nguyên liệu tự nhiên dồi dào, kết hợp với công nghệ sản xuất tiên tiến, tơ dứa Việt Nam hoàn toàn có khả năng trở thành một phần quan trọng trong xu hướng thời trang xanh toàn cầu, đóng góp vào sự phát triển bền vững của cả ngành công nghiệp thời trang và nông nghiệp trong nước.
Như vậy, thành công của Ecofa và Bảo Lân Textile trong việc sản xuất và phát triển tơ dứa không chỉ là dấu mốc cho ngành dệt may sinh thái tại Việt Nam mà còn mở ra một tương lai sáng cho việc phát triển thời trang xanh trên quy mô toàn cầu.
