Đầu tư công nghệ nâng tầm đặc sản nếp cái hoa vàng
Nếp cái hoa vàng Đại Thắng (huyện Tiêng Lãng, TP Hải Phòng) là giống nếp cái đặc trưng, có nguồn gốc và được lưu truyền từ lâu đời tại địa phương này. Đã bao đời nay, ngoài các sản phẩm như xôi, bánh chưng được làm từ gạo nếp cái hoa vàng, người dân trong xã còn dùng để nấu rượu và sản phẩm này rất nổi tiếng, được đông đảo người dân trong và ngoài TP Hải Phòng biết đến.
Trăn trở với giống nếp cái hoa vàng của địa phương, gia đình ông Lương Thanh Sắc, Bí thư Đảng ủy xã Đại Thắng đã đầu tư công nghệ hiện đại để biến những hạt gạo thành sản phẩm có giá trị - một loại rượu được chưng cất từ gạo nếp cái hoa vàng ở xã Đại Thắng, uống vào khi thở ra người đối diện sẽ không cảm nhận thấy mùi như uống các loại đồ uống có cồn khác.
Ông Sắc cho biết, trên cơ sở vận dụng kinh nghiệm truyền thống kết hợp với một số kĩ thuật học hỏi được từ bà con người Dao ở Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh cùng với việc áp dụng công nghệ hiện đại, cơ sở sản xuất rượu nếp cái hoa vàng của gia đình ông có thể tách được cả andehit và axit trong rượu, tạo ra sản phẩm “rượu không mùi”.
Để rượu ngon hơn, gia đình ông cũng đã tìm tòi nghiên cứu các bài thuốc bắc để nấu rượu nếp cái hoa vàng với men thuốc bắc truyền thống. Quá trình chưng cất được thực hiện theo quy trình khép kín, sau đó chưng luyện lại lần hai bằng tháp đa tầng công nghệ tiên tiến nhất Việt Nam hiện nay để loại bỏ hoàn toàn các tạp chất trong rượu. Sau khi nấu thành phẩm, rượu được hạ thổ trong chum sành dài ngày đảm bảo đủ 6 tháng trở lên mới được bán cho người tiêu dùng, mỗi một sản phẩm khi đưa ra thị trường đều đã được xét nghiệm đủ điều kiện theo quy định của ngành y tế mới được đem bán.
Theo ông Sắc chia sẻ, rượu đã khử andehit và axit nên uống rất êm, có vị ngọt sắc, mùi thơm đặc trưng của gạo nếp cái hoa vàng, không đau đầu, uống xong khi nói ra không hơi mùi rượu như các loại thông thường nên được nhiều người ưa chuộm.
Đặc điểm của rượu nếp cái hoa vàng là khó nấu, thời gian ủ cơm dài hơn, nếu chưng cất không có kinh nghiệm sẽ bị khê, ủ cơm lâu sẽ bị chua, nhất là khi gặp thời tiết nhiều gió Tây Nam sẽ rất khó nấu và hay bị hỏng rượu. Do đó, để có được sản phẩm rượu nếp cái hoa vàng ngon, đảm bảo chất lượng, từ việc lựa chọn thóc khi mua đến quá trình xay truội, đãi gạo, nấu cơm đều phải rất tỉ mỉ. Khi vào men đòi hỏi phải làm cẩn thận để men có thể ăn đều, tạo ra nấm men và Glucose. Cùng với đó, khi chọn men cũng phải chọn men bằng vị thuốc bắc, có thể là loại 18 vị, 21, 36 vị tùy theo kĩ thuật nấu của mỗi gia đình, xong một điều chung nhất là men phải đảm bảo chất lượng.
Thời gian tới, gia đình ông Sắc sẽ tiếp tục đầu tư dây chuyền công nghệ để có sản phẩm tốt nhất phục vụ người tiêu dùng, đảm bảo sức khỏe cộng đồng và từng bước cùng chính quyền địa phương xây dựng thương hiệu bền vững, hướng tới xây dựng thành làng nghề truyền thống của địa phương.
Gia đình ông Lương Thanh Sắc đã có kinh nghiệm nấu rượu từ những năm bao cấp để phục vụ nhu cầu của gia đình trong dịp Tết, lễ và phục vụ người dân địa phương. Ban đầu, do sản lượng gạo nếp cái hoa vàng thấp, lại thiếu thốn nên gia đình chỉ nấu rượu từ gạo tẻ hoặc Nếp 87, vừa dễ nấu vừa dễ bán vì giá thành rẻ. Những năm gần đây, khi đời sống của người dân từng bước được nâng cao, nhu cầu sử dụng rượu uy tín, chất lượng ngày càng tăng, gia đình ông Sắc đã dần chuyển sang nấu rượu bằng gạo nếp cái hoa vàng, sản phẩm đầu vào là những hạt gạo do chính người dân trong xã làm ra.
Ở xã Đại Thắng, có gần 300ha trồng lúa nếp cái hoa vàng nên đây là yếu tố thuận lợi để các gia đình phát triển nghề nấu rượu, đem lại thu nhập ổn định cho gia đình và góp phần tiêu thụ sản phẩm gạo nếp cho người dân địa phương.
Năm 2015, sản phẩm rượu nếp cái hoa vàng Đại Thắng với thương hiệu Thanh Sắc đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận nhãn hiệu tập thể, đây là điều kiện quan trọng để người dân địa phương phát triển sản phẩm. Hiện tại, sản phẩm gạo nếp cái hoa vàng đã được công nhận là sản phẩm OCOP, riêng sản phẩm rượu nếp cái hoa vàng Đại Thắng đang được cơ quan chức năng hướng dẫn làm hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền công nhận là sản phẩm OCOP năm 2024.
