Xây dựng bộ chỉ số phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe
Hiện nay, dù có nhiều số liệu về phát triển hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam từ các cơ quan như Tổng cục Thống kê, Bộ Y tế và các tổ chức quốc tế (WHO, UNDP, UNFPA, World Bank), nhưng các số liệu này thường thiếu tính hệ thống và không nhất quán. Vì vậy, việc xây dựng bộ chỉ số phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe đầy đủ, nhất quán và có tính hệ thống là rất cần thiết. Từ thực tế này, PGS.TS. Nguyễn Đức Vinh và nhóm nghiên cứu tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã thực hiện nhiệm vụ “Xây dựng bộ chỉ số phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe”. Đề tài đã được Hội đồng nghiệm thu đánh giá đạt loại xuất sắc.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/NQ-CP vào ngày 17/02/2020, với Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 51-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia. Theo đó, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ xây dựng “Bộ chỉ số quốc gia về an sinh xã hội và phát triển xã hội”, nhằm hỗ trợ hoạch định và đánh giá hiệu quả thực hiện các chiến lược, chính sách của Chính phủ.
Về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 đã đặt ra mục tiêu nâng cao sức khỏe cả về thể chất và tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, và chất lượng cuộc sống của người Việt Nam. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng khẳng định bảo vệ môi trường sống và sức khỏe nhân dân là mục tiêu hàng đầu trong giai đoạn 2021 – 2030.
Đề tài "Xây dựng bộ chỉ số phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe" được thực hiện nhằm cung cấp những bằng chứng thực tiễn cho việc xây dựng và triển khai các chính sách phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Nội dung nghiên cứu chính của đề tài: Đề xuất bộ chỉ số phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe bao gồm hai cấu thành chính: “Hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe” và “Sức khỏe dân số”, với các chỉ số đo lường cụ thể. Xây dựng bộ chỉ số về phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe. Xác định các chỉ báo, thông tin, số liệu cần có; xây dựng cách tính và tổng hợp bộ chỉ số. Các chỉ số được chuẩn hóa về giá trị từ 0 đến 100 bằng phương pháp min-max. Thử nghiệm và đề xuất bộ chỉ số về phát triển y tế và chăm sóc sức khỏe. Thử nghiệm tính toán chỉ số cho Hải Dương, Trà Vinh và toàn quốc, đưa ra các chỉ báo cần thiết để tính chỉ số.
Nhiệm vụ này góp phần xây dựng Bộ chỉ số quốc gia về an sinh xã hội và phát triển xã hội, nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức trong quá trình thực hiện. Nhóm nghiên cứu đề xuất một số kiến nghị, bao gồm việc tiếp tục đánh giá, thử nghiệm bộ chỉ số trên các địa bàn khác nhau, cải thiện cơ chế tiếp cận nguồn số liệu thống kê, và khuyến khích nghiên cứu khoa học liên quan. Các kết quả nghiên cứu sẽ làm căn cứ cho việc đánh giá chính sách liên quan và đề xuất các chính sách phát triển hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân phù hợp.
