Công nghệ chiết xuất và thử nghiệm sản xuất viên nang cứng hỗ trợ điều trị tiểu đường từ loài khổ qua, thìa canh và địa hoàng
Tiểu đường là một bệnh mãn tính gây ra do thiếu insulin ở các mức độ khác nhau, hoặc kháng insulin. Theo điều tra của các tổ chức Y tế, Việt Nam có khoảng 5 triệu người mắc bệnh tiểu đường, chiếm 6% dân số và dự báo tăng lên 7-8 triệu người vào năm 2025. Theo số liệu này thì Việt Nam được xếp vào danh sách những quốc gia có số lượng người mắc bệnh tiểu đường tăng rất nhanh. Điều đáng lo ngại là tỷ lệ người tiền tiểu đường chiếm tới hơn 10% dân số, nếu không được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời thì trong thời gian ngắn sẽ phát triển thành bệnh. Vì vậy, nhu cầu sử dụng các loại thuốc, thực phẩm chức năng phòng và điều trị bệnh này rất lớn. Góp phần nghiên cứu sản xuất chế phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường, TS. Phạm Hải Yến và nhóm nghiên cứu Viện Hóa sinh biển đã đăng ký thực hiện dự án Sản xuất thử nghiệm cấp Viện Hàn lâm KHCNVN “Hoàn thiện quy trình công nghệ chiết xuất và thử nghiệm sản xuất viên nang cứng hỗ trợ điều trị tiểu đường từ loài khổ qua, thìa canh và địa hoàng”, mã số: UDSXTN.04/20-21.
Hình 1: Cây khổ qua (Momordica charantia)
Mục tiêu của nhóm nghiên cứu là:
- Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ chiết xuất 3 dược liệu M. charantia, G. sylves- tre và R. glutinosa
- Đánh giá tác dụng hạ đường huyết của các chế phẩm chứa cao chiết M. charantia, G. sylvestre và R. glutinosa để lựa chọn chế phẩm có tác dụng hạ đường huyết tốt nhất.
- Bào chế 200.000 viên nang cứng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
- Xây dựng TCCS viên nang cứng.
Cây khổ qua (Momordica charantia) thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae) là một loài cây được trồng rất phổ biến ở Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới. Quả khổ qua từ lâu đã được sử dụng trong y học dân tộc để chữa đái tháo đường, làm thuốc mát, chữa ho, sốt, đái dắt, đái buốt, bệnh phù thũng do gan nhiệt.
Dây thìa canh (Gymnema sylvestre) được sử dụng rộng dãi như là một loại thảo dược chuyên trị bệnh tiểu đường trên 2000 năm ở Ấn Độ. Các nhà khoa học Nhật Bản đã nghiên cứu tác dụng hạ đường huyết của dịch chiết saponin cùng với 5 triterpene saponin gymnemic acid I-IV và gymnemasaponin V phân lập từ loài thìa canh.
Hình 2: Thìa canh (Gymnema sylvestre)
Địa hoàng (Rehmannia glutinosa) có vị ngọt, đắng, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, mát máu. Sinh địa hoàng (củ địa hoàng khô) có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng tư âm dưỡng huyết. Thục địa hoàng (địa hoàng đã được luộc chín) có vị ngọt, mùi thơm, tính hơi ôn, có tác dụng nuôi thận, bổ tụy. Địa hoàng đã được sử dụng trong các bài thuốc hạ đường huyết.
Hình 3: Địa hoàng (Rehmannia glutinosa)
Với mục đích của dự án là sản xuất viên nang cứng hỗ trợ điều trị tiểu đường từ loài khổ qua, thìa canh và địa hoàng. Đây là công nghệ hiện đại, về mặt sử dụng dạng bào viên nang cứng có ưu điểm là dễ nuốt do hình dạng thuôn, bề mặt vỏ nang bóng; tiện dùng và dễ bảo quản, vận chuyển vì đã được phân liều đóng gói gọn. Về mặt sản xuất, viên nang cứng dễ áp dụng cho sản xuất lớn, năng suất cao. Tính sinh khả dụng cao do công thức bào chế thường đơn giản ít tá dược và ít tác động của các kỹ thuật bào chế so với viên nén; vỏ nang thường dễ tan rã để giải phóng dược chất.
Theo tra cứu tài liệu, ba loại dược liệu khổ qua, thìa canh và địa hoàng chứa rất ít tinh dầu, còn lại hầu hết chứa các hợp chất có độ phân cực trung bình. Vì vậy có thể chiết bằng cồn hoặc hỗn hợp cồn nước theo tỷ lệ thích hợp. Cao chiết của 3 dược liệu khổ qua, thìa canh và địa hoàng được phối trộn tạo ra 5 loại cao thuốc. Các cao thuốc này được thử tác dụng hạ đường huyết in vitro.
Căn cứ vào kết quả thử nghiệm lựa chọn cao thuốc có hoạt tính tốt nhất. Sau khi lựa chọn được tỉ lệ phối trộn 3 dược liệu tối ưu nhất, ba cao chiết khổ qua, thìa canh và địa hoàng được phối trộn, sấy nghiền để tạo cao bán thành phẩm - đây là nguyên liệu để sản xuất viên nang cứng hỗ trợ điều trị tiểu đường. Cao bán thành phẩm này được thử độc tính cấp và độc tính bán trường diễn và thử nghiệm tác dụng hạ đường huyết in vivo để từ đó ngoại suy ra mức liều tác dụng trên người và đưa ra hàm lượng cao chiết trong 1 viên nang cứng cũng như mức liều dùng.
Thực phẩm bảo vệ sức khỏe viên nang cứng Gluco CB-VHL là sự kết hợp nghiên cứu giữa Nhóm nghiên cứu phòng Nghiên cứu cấu trúc, Viện Hóa sinh biển và Công ty TNHH Thương mại Khoa học và Công nghệ Thành Công. Sản phẩm được chứng minh có tác dụng hạ đường huyết hiệu quả: giảm hấp thu Glucose ở ruột; tăng sản xuất và hoạt tính Insulin của tuyến tụy; tăng men sử dụng đường ở mô, cơ; tăng thải Cholesterol, giảm mỡ máu, từ đó giúp hạ và ổn định đường huyết, hạ HbA1c về ngưỡng an toàn, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường hiệu quả không gây hạ đường huyết quá mức và không ảnh hưởng đến chức năng gan, thận.
Hình 4: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe GlucoCB-VHL
Những đóng góp mới của nhóm nghiên cứu là sản phẩm hỗ trợ tiểu đường đầu tiên có sự kết hợp ba dược liệu quý: khổ qua, dây thìa canh và địa hoàng. Sản phẩm viên nang cứng GlucoCB-VHL có tác dụng hỗ trợ điều trị tiểu đường được nghiên cứu bài bản về quy trình chiết xuất và tác dụng dược lý. Công nghệ chiết xuất sử dụng thiết bị chiết siêu âm giúp chiết xuất tối đa các hoạt chất trong dược liệu đồng thời rút ngắn thời gian chiết. Đây là công nghệ hiện đại so với khu vực và trên thế giới. Dự án được nghiệm thu xếp loại Xuất sắc.
https://vast.gov.vn/
