Nghiên cứu bào chế viên nang chứa hệ nano tự nhũ hóa rosuvastatin
Rosuvastatin là lựa chọn phổ biến trong điều trị rối loạn mỡ máu hiện nay do có ưu điểm về hiệu quả và an toàn trong quá trình điều trị so với các statin cùng nhóm. Tuy nhiên, trong pH sinh lý của đường tiêu hoá, khả năng rosuvastatin được hấp thu qua niêm mạc đường tiêu hóa sẽ kém hơn các statin còn lại. Chính vì vậy, để cải thiện đặc tính sinh khả dụng đường uống của rosuvastain cần phải cải thiện cả độ tan và khả năng hấp thu qua niêm mạc đường tiêu hóa của dược chất này.
Hiện nay, các bệnh chuyển hóa như rối loạn mỡ máu ngày càng tăng. Nhu cầu sử dụng các nhóm thuốc trong điều trị các bệnh trên ngày càng nhiều, trong số đó phổ biến nhất là các dược chất thuộc nhóm statin và fibrat. Tuy nhiên, một thách thức lớn khi chỉ định điều trị bằng các thuốc này là hấp thu kém, tính sinh khả dụng đường uống thấp và dao động lớn chủ yếu liên quan tới độ tan, tính thấm và ổn định kém của dược chất. Thuốc lại chuyển hóa lần đầu qua gan nhanh và khó lường. Để góp phần nâng cao hiệu quả trong điều trị và chăm sóc sức khỏe cộng đồng, thúc đẩy ngành công nghiệp dược trong nước ngày càng phát triển, hội nhập với xu hướng phát triển trong khu vực và trên thế giới, đề tài “Nghiên cứu bào chế viên nang chứa hệ nano tự nhũ hóa rosuvastatin” do nhóm nghiên cứu của PGS. TS. Nguyễn Đăng Hòa tại Trường Đại học Dược Hà Nội thực hiện từ năm 2018 đến năm 2021, nhằm vào các mục tiêu cụ thể như sau: xây dựng được quy trình bào chế hệ nano tự nhũ hóa (Self-nanoemulsifying drug delivery systems – SNEDDS) chứa rosuvastatin; xây dựng được quy trình bào chế viên nang chứa SNEDDS rosuvastatin ở quy mô 10.000 viên/mẻ; và đánh giá được sinh khả dụng của của viên nang.
Đề tài đã hoàn thành các mục tiêu đề ra như sau:
1. Đã xây dựng được quy trình bào chế hệ nano tự nhũ hóa SNEDDS chứa rosuvastatin trên cơ sở:
Nghiên cứu đánh giá nguyên liệu sử dụng trong nghiên cứu, từ đó lựa chọn được các chất diện hoạt, đồng diện hoạt và dầu vừa có khả năng hòa tan tốt dược chất vừa không gây tương tác tương kỵ ảnh hưởng đến độ ổn định của dược chất gồm: Cremophor RH40, PEG 400 và Capryol 90.
Nghiên cứu xây dựng công thức bào chế SNEDDS rosuvastatin thông qua xây dựng giản đồ pha xác định vùng hình thành nhũ tương nano, thiết kế thí nghiệm và tối ưu hóa công thức bào chế SNEDDS rosuvastatin. Đã xây dựng được quy trình bào chế SNEDDS rosuvastatin ở quy mô tương ứng 10.000 viên/lô, đánh giá và xây dựng tiêu chuẩn chất lượng SNEDDS rosuvastatin, theo dõi độ ổn định của SNEDDS rosuvastatin trong 12 tháng ở điều kiện thường và lão hóa cấp tốc.
2. Đã xây dựng được quy trình bào chế viên nang chứa SNEDDS rosuvastatin ở quy mô 10.000 viên/mẻ:
Đã nghiên cứu xây dựng được công thức bào chế được thuốc nang mềm và thuốc nang cứng SNEDDS rosuvastatin 10 mg cũng như khảo sát ảnh hưởng của các thông số kỹ thuật trong quy trình bào chế.
Trên cơ sở đánh giá so sánh đặc tính, độ ổn định của các thuốc nang SNEDDS và thuốc đối chứng Crestor cũng như sự phù hợp với điều kiện trang thiết bị nghiên cứu, đề tài đã lựa chon thuốc nang cứng SNEDDS rosuvastatin để tiếp tục phát triển.
Đã xây dựng quy trình bào chế viên nang cứng SNEDDS rosuvastatin ở quy mô 10.000 viên/lô.
Đã xây dựng được tiêu chuẩn cơ sở viên nang cứng SNEDDS rosuvastatin và đánh giá độ ổn định của thuốc nghiên cứu. Kết quả đánh giá và ngoại suy cho thấy thuốc có triển vong đạt tuổi thọ trên 24 tháng khi ép vỉ nhôm/nhôm, quy cách 10 viên/vỉ.
3. Đã đánh giá được tính sinh khả dụng của của nang cứng SNEDDS rosuvastatin 10 mg: Kết quả đánh giá SKD cho thấy với độ tin cậy 90%, của thuốc nang bào chế có tính sinh khả dụng tương tương đương với thuốc Crestor: Cmax đạt 95,83% – 119,27%, AUClast đạt 101,18 – 117,81%, AUCinf đạt 100,69 – 116,55%, tmax của thuốc thử và thuốc chứng khác nhau không có ý nghĩa thống kê với α=0,05.
Để có thể ứng dụng các kết quả nghiên cứu của đề tài vào thực tiễn, cần tiếp tục theo dõi độ ổn định của thuốc ở điều kiện thực để khẳng định tuổi thọ của thuốc và nghiên cứu nâng qui mô sản xuất hoặc thực hiện các dự án sản xuất thử nghiệm thuốc nang SNEDDS rosuvastatin.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 19929/2021) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
